Psikososyal Destek Birimi Bilgilendirmesi: Psikolojik Sağlamlık

Hayatta beklemediğimiz ya da ummadığımız birçok şey karşımıza çıkabilir. Örneğin; çalıştığımız bir sınavda başarısız olma, sunum sırasında söyleyeceklerimizi unutma, sevdiğimiz birinin ölümü, salgın hastalıklar ya da depremler gibi birçok yaşam olayı ile karşı karşıya kalabiliriz. Her yaşantının etkisi kişiden kişiye değişiklik gösterebilirken kişilerin bu olaylara verdikleri tepkiler de farklılaşabilmektedir. İşte psikolojik sağlamlık bu noktada devreye girer. Kişilerin hiçbir zor durumla karşılaşmadığı ya da tecrübe etmediği bir durum olmaktan ziyade, kişinin karşılaştığı stresli yaşam olaylarına karşı iyi bir şekilde uyum sağlama sürecini ‘psikolojik sağlamlık’ olarak adlandırabiliriz. Genel anlamda psikolojik sağlamlık; birey, aile ve toplum genelinde koruyucu bir kalkan ve zorlu olaylarla başa çıkma sistemidir. Psikolojik sağlamlığı yüksek olan bireyler stres oluşturan yaşam olayları karşısında diğer insanlara göre daha iyi uyum sağlar ve bedensel ve psikolojik anlamda olumsuz etkilenme durumları daha az olur. Ülkemizde ve Dünya’da son zamanlarda yaşanan Koronavirüs salgını da sağlığımızı ciddi bir şekilde tehdit eden, günlük hayat rutinlerimizi alt üst eden güncel bir örnektir. Zorlu yaşam olayları karşısında üzülmek, korkmak, kaygılanmak gibi tepkiler vermek hem yetişkinler hem de çocuklar açısından normal bir durumdur. Yani anormal yaşam olaylarının oluşturduğu olumsuz duyguları yaşamak ve onları kabul etmek sağlıklı bir tepkidir. Psikolojik sağlamlık için kişisel kaynaklara odaklanmak ve geliştirmek önemlidir. Peki bu kaynaklar nelerdir ve biz ne yapabiliriz? 1 - Esenlik / Zindelik (Wellness) Kişinin hem fiziksel hem de ruh sağlığı açısından iyi olma hali olarak tanımlanabilir. Bu süreçte fiziksel ve ruhsal sağlık için egzersiz yapılması (Gevşeme egzersizleri ve Nefes egzersizleri) kişinin zindeliğini desteklerken psikolojik sağlamlığını da güçlendiren etkenlerdendir. ‘An’da olma ve Farkındalık egzersizleri’ de kişinin içe dönmesi, farkındalığı için fayda sağlayan ve iyilik halini destekleyen egzersizlerdendir. Aynı zamanda dini yaşantıların da kişinin umut inşa etme sürecine ve zindeliğine katkı sağladığı araştırmalarca gösterilmektedir. Diğer bir etkinlik olarak, Şükür Günlüğü uygulamasını bu süreçte deneyebilirsiniz: Bu uygulamada kişiden her gün şükredeceği 3 farklı şeyi yazması istenir. Bu süreçte kişi hayatında neler olduğu ve neler için şükrettiği konusuna farkındalık sağlarken kişinin esenlik/zindelik haline de katkı sağladığı görülmektedir. 2 - Sağlıklı Düşüncelerini Kucakla Hissettiklerimiz, düşündüklerimiz ve yaptıklarımız bizim için bir kaynak olabilir, tabi bunlar işlevsel olduğu sürece. Yaşadığımız zorluklara karşı neler hissediyoruz, neler düşünüyoruz ve neler yapıyoruz? Bunların listesini oluşturarak başlamak faydalı olabilir. Daha sonra ise karşılaştığımız sorunlara karşı düşündüklerimiz, hissettiklerimiz ve yaptıklarımız ne kadar faydalı oluyor, bunları incelemek ikinci adımımız olabilir. Bu süreçte yaptığımız, düşündüğümüz ve hissettiklerimizin artılarını ve eksilerini bir not defterine yazıp, işlevsiz olup işimize yaramayanları fark etmek bizler için önemlidir. İşlevi olan düşünceler, hisler ve davranışları ise nasıl arttırabileceğimiz üzerine odaklanabiliriz. Bu şekilde gerçekçi düşünceler ve alternatif açıklamalar ile bakış açımız genişleyebilir, hem de iyi oluşumuza ve psikolojik sağlamlığımıza katkı sağlayabiliriz. 3 - Bilgi Edin Bir salgın hastalık riski altındayken kendimiz ve yakınlarımız için yapmamız gereken ilk adım Koronavirüs hakkında doğru kaynaklardan bilgi almaktır. Bu süreçte medyada yer alan bilgilerin hepsinin doğru olmayabileceğini göz önünde bulundurarak yetkin kişilerin konu ile ilgili açıklamalarını dinlemeli ve Koronavirüs riskinden korunmak için yapılması gerekenleri dikkate alarak bu uyarılara uyabilirsiniz! 4 - Sosyal Desteği Önemse Sosyal destek; kişinin etrafındaki kişilerle (aile, arkadaşlar, eş ve çocuklar vb.) ilişkisi psikolojik sağlamlık için en önemli kaynaklardan bir tanesidir, hem fiziksel hem de ruh sağlığı için olumlu olduğu araştırmalarca gösterilmektedir. Sosyal çevreden kendinizi uzaklaştırmaktan ziyade, bu süreçte mesajlaşma, görüntülü konuşma, evde aile toplantıları, küçük oyunlar ve etkinlikler ile ilişkilerini kuvvetlendirmeyi deneyebilirsiniz. Bu süreçte online olarak ruh sağlığı desteği de alabilirsiniz. Unutmayın yalnız değilsiniz! 5 - Değişimi Kabullen Değişim hayatımızın bir parçasıdır. Bazı amaçlar ve ideallerimiz artık bizim için ulaşılabilir olmayabilir ya da önümüze çıkan farklı yolları denemek, bazı şeyleri değiştirmek durumunda kalabiliriz. Bu süreçte yaşadığımız olayların kabullenilmesi alternatif olarak yapabileceklerimize odaklanmamıza yardım edebilir. Bir noktada tıkanıp kalmaktansa bu değişimi nasıl değerlendirebilirim fikrine odaklanmak bu süreçte iyi olabilir. Bu şekilde kaynakları daha iyi bir şekilde kullanıp, yeni alternatifler bulabilirsiniz!   [gallery ids="https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/04/1-psikolojik-sağlamlık-7.png|,https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/04/2-psikolojik-sağlamlık-1.png|,https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/04/3-psikolojik-sağlamlık-2.png|,https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/04/4-psikolojik-sağlamlık-3.png|,https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/04/5-psikolojik-sağlamlık-4.png|,https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/04/6-psikolojik-sağlamlık-5.png|,https://www.ihu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/04/7-psikolojik-sağlamlık-6.png|"]