PSİKOSOSYAL DESTEK BİRİMİ BİLGİLENDİRMESİ:
KORONA VİRÜS SÜRECİNDE PSİKOLOJİNİZİ KORUMAK İÇİN 10 ÖNERİ
1- Koronavirüsün Sebep Olduğu Stresi Fark Edip Yönetin Koronavirüs salgını uzun süreli strese hatta zaman zaman da psikolojik travmaya yol açabilir. Salgına karşı önlem alabilmek için biraz stres gereklidir. Bir miktar korku, kaygı, üzüntü hatta şüphe yaşamak normaldir. Ama bu duygular uzun süreli ve aşırı hale gelirse bağışıklık sistemimizi baskılayarak bizi virüse karşı güçsüz kılar. Bu sebeple stres düzeyinizin farkında olup stresinizi yönetmeye çalışın. 2- Koronavirüs Salgınından Önce Bir Ruhsal Rahatsızlığın Varsa İzleyin Ve Tedaviye Devam Edin Eğer daha önce tanı konulmuş depresyon, panik bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, sağlık kaygısı vb. hastalığınız varsa, hastalığınızın bu dönemde artıp artmadığını izlemelisiniz. Bu dönem stresin yüksek olduğu düşünülürse, doktorunuz farklı bir şey söylemediyse, tedavinize devam etmenizde fayda olabilir. Ayrıca psikiyatrik ilaçları kesmek için bu süreç iyi bir zamanlama değildir. 3- Koronavirus Sürecinde Açığa Çıkan Ruhsal Rahatsızlığınız Varsa Ruh Sağlığı Hizmetini İnternet Üzerinden Alın Stresin etkisiyle aşırı kaygı veya depresif bir ruh haliniz oluşursa tedavi olmaya çalışın. Bu dönemde rutin psikiyatrik/psikolojik/danışmanlık hizmetleri verilemeyeceğinden kendine yardım kitapları/videolarını kullanabilirsiniz. Koronavirüs salgını sürecinde eğitim ve alışverişi internet üzerinden yaptığınız gibi psikiyatrik hizmetlerin bir kısmını, psikolojik hizmetlerin birçoğunu internet üzerinden alabilirsiniz. İnternet üzerinden psikoterapi uygulamalarının 10 yıldan fazla bir deneyimi vardır ve etkili olduğu gösterilmiştir. 4- Davranışlarınızı Standartlara Göre Ayarlayın Koronavirüs sürecinde takıntı ve kaygılara esir olmamak için davranış standartlarına uymanız gerekir. Örneğin ellerimizi yıkama süresi 20 saniyedir. Bu sürenin çok altı veya üstü, örneğin 10 saniye veya 2 dakika aşırıdır. Obsesif bir tarzda uzun bir süre el yıkamak sağlıksızdır. Sağlık Bakanlığı’nın hastaneye gitme kuralları doğru standartlardır. Sağlık kaygısı nedeniyle gereksiz hastaneye gitmek veya gerektiği halde hastaneye gitmemek sizi ve yakınlarınızı riske artar. 5- Evde Sağlıklı Yaşam Kurun Bu dönemde yalnızlık, sıkılma, hareketsizlik, yeme ve uyku düzeni bozulması ile baş etmemiz gerekebilir. Yalnızlık ile baş edebilmek için ailenizle ev içinde aktiviteler yapabilir, akraba ve arkadaşlarınızla görüntülü konuşabilirsiniz. Sıkılma ile baş etmek için internetten eğitim, oyun, film izlemek gibi farklı aktiviteler yapabilirsiniz. Hareketsizlik ile baş edebilmek için ev içinde egzersiz yapabilirsiniz. Stresle aşırı yemeye bağlı kilo almanız veya yememeye bağlı kilo kaybınız olabilir. İkisi de beden bağışıklığınızı olumsuz etkileyebilir. Kilonuzu haftada bir ölçerek sağlıklı beslenmeye çalışın. Bu dönemde uyku hijyeninizi koruyarak, geceyi gündüz, gündüzü gece yapmayın. 6- Aileniz ve Arkadaşlarınızla Duygusal Bağlarınızı Devam Ettirin Virüs nedeniyle “sosyal mesafe” oluşturmak virüsün bulaşmasını önlemek için fiziksel bir mesafe olup, duygusal bağları kesmek anlamına gelmez. Birçok kişi aşırı çalışmak ve hızlı hayat akışı nedeniyle eşi ve çocuklarına yeterince vakit ayıramıyordu. Bu dönemi evimizdeki aile üyelerimizle yüz yüze daha yakın ilişki kurmak için fırsata dönüştürün. Akrabalarınız ve arkadaşlarımızla insani bağlarımızı görüntülü konuşmalar yoluyla devam ettirin. 7- Çocuklarınızla Koronavirüs Meselesini Konuşun Çocuklar koronavirüsü duyacak ve endişeleneceklerdir. Eğer siz onlarla konuşmazsanız duydukları şeyleri yanlış bir şekilde yorumlayabilirler. Çocuklarla konuşurken duygularını paylaşmalarına izin verin. Gerekli önlemleri alırsak iyi kalacağımızı söyleyin. Çocukların koronavirüse karşı güçlü olduğunu söyleyin. Akranları ve sevdikleri ile sosyal medyadan konuşmalarını sağlayın. Evden eğitime devam edin. Çocuklarla evde oyunlar oynayın. Seçim sonuçları gibi ölüm sonuçları veren medyadan uzak tutun. 8- Bilgi Kaynaklarınızı Belirleyin ve Sosyal Medyayı Aşırı Kullanmayın Stresle baş etmenin etkili yollarından biri riskleri gerçekçi değerlendirmek için güvenilir kaynaklardan doğru bilgi edinmektir. Bunun için Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü, üniversitelerin kurumsal sayfaları ve meslek örgütlerinin sayfalarını takip edebilirsiniz. Aşırı sosyal medya kullanmak stresinizi arttırabilir. Bu sebeple sosyal medya kullanımınızı günde 1-2 defadan ve toplamı 20 dakikadan fazla olmayacak şekilde sınırlı tutun. 9- Ruhsal Açıdan Kendinizi Geliştirip Güçlendirmeye Çalışın Bazı insanlar bu süreçten psikolojik yaralanmış olarak çıkacakken, bazı insanlar ise bu süreçten psikolojik dayanıklılıkları artmış olarak çıkacaktır. Bu dönemi, kendinizi tanıma ve geliştirme, hayatınızı anlamlandırma, hayat önceliklerinizi belirleme, maneviyatınızı güçlendirme, aile içi bağlarınızı geliştirme fırsatı olarak görüp eyleme geçerseniz sürecin sonunda daha bilge ve psikolojik açıdan daha güçlü olabilirsiniz. 10- Ruh Sağlığını Korumak ve Geliştirmek İçin Beceriler Kazanın Bu dönemde ruh sağlığınızı korumak ve geliştirmek için aşağıdaki dört beceriyi edinmeye çalışın: